جایگاه وجودشناختی و معرفت شناختی حس مشترک در نفس شناسی فارابی
نویسندگان
چکیده
حس مشترک در بین سایر قوای ادراکی از ارزش و جایگاه ویژهای برخوردار است. فارابی با معرفی حس مشترک به عنوان یکی از قوای باطنی نفس و محل تجمع دریافتهای سایر حواس با بیان ادلهای وجود این قوه ی را برای نفس تثبیت میکند. نکته ی قابل توجه در این زمینه ی تأکید فراوان وی بر نقش و نحوه ی عملکرد حس مشترک در تحصیل علم و معرفت است؛ به گونهای که بدون این قوه، هیچ نوع ادراک حسی صورت نمیگیرد، در حالی که نمیتوان نقش سایر حواس را در امر ادراک انکار کرد؛ حتی در کارکرد حس مشترک، می توان کسب ادراکات عقلی را هم بر عملکرد آن مبتنی ساخت؛ حتی به نظر میرسد در نظر این فیلسوف، حس مشترک با وساطت در برقراری ارتباط میان عالم ذهن و عین، نقش مهمترین نیروی حسی را در فرآیند کسب معرفت بر عهده دارد. در این صورت، حتی رسیدن به درجه ی متعالی عقل مستفاد و ارتباط با عقل فعال و عالم غیب هم به نحوی موقوف بر عملکرد حس مشترک است.
منابع مشابه
جایگاه وجودشناختی و معرفت‌شناختی حس مشترک در نفس‌شناسی فارابی
حس مشترک در بین سایر قوای ادراکی از ارزش و جایگاه ویژهای برخوردار است. فارابی با معرفی حس مشترک به عنوان یکی از قوای باطنی نفس و محل تجمع دریافتهای سایر حواس با بیان ادلهای وجود این قوه‌ی را برای نفس تثبیت میکند. نکته‌ی قابل توجه در این زمینه‌ی تأکید فراوان وی بر نقش و نحوه‌ی عملکرد حس مشترک در تحصیل علم و معرفت است؛ به گونهای که بدون این قوه، هیچ نوع ادراک حسی صورت نمیگیرد، در حالی که ...
متن کاملتأثیر مبانی وجودشناختی بر نفس¬شناسی ملاصدرا
نفس‌شناسی ملاصدرا تحت تأثیر مبانی وجودشناختی اوست. در وجود‌شناسی ملاصدرا، اصول مهمی چون اصالت وجود، بساطت وجود، وحدت وجود، اشتداد وجود، صورت به عنوان ملاک شیئیت یک شیء، تساوق وجود و وحدت، و نیز تساوق وجود و صفات کمالی دیده می‌شود. توجّه به این مبانی سبب گردید که ملاصدرا نظریّات بدیعی را در نفس‌شناسی ارائه کند؛ از جمله میتوان به این نظریات اشاره کرد: نفس در عین وحدت، جامع تمام قواست؛ میان نفس و ...
متن کاملبرهان معرفت نفس از فارابی تا صدرای شیرازی
مسئله معرفت نفس و ملازمه آن با معرفت خداوند، از ابتدای شکل‌گیری اسلام و اندیشه اسلامی، به تأثر از روایات صحیحه معصومان در میان مسلمانان مطرح شد. در این میان، فیلسوفان مسلمان تحت تأثیر آموزه‌های اسلام، در تبیین این مسئله بسیار کوشیدند و آن را به عنوان یکی از مسائل حکمت اسلامی مطرح کردند. حکمای مسلمان، این مسئله را از دو منظرِ معرفت حضوری نفس و شناخت حصولی آن محل بحث و کنکاش قرار دادند. د...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیرازناشر: دانشگاه شیراز
ISSN 2251-6123
دوره 15
شماره 54 2015
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023